Hayali's "He Who Decorated the Universe"

He Who Decorated the Universe

Following is a poem of one of the most famous Ottoman Lyric Poets, Hayali (meaning - Imaginative)
Original form (in Ottoman Turkish), Modern Turkish and English translations are given below.
The poem is mentioning about the near blindness in search of Allah, since Allah is so close to us and is everywhere. This is poem is a classical example of metaphysical interpreatation of the nature of Universe.
Hayali is an Ottoman poet born in Balkans (Vardar) around year 1496 in the reign of Bayezid II. Has become very famous for his highly imaginative poems and very modest and simple lifestyle in Edirne where he died in 1556

Original Version:

Cihân-ârâ cihân îçindedir ârâyı bilmezler
O mâhîler ki deryâ içredir deryâyı bilmezler

Harâbât ehline dûzah azâbın anma iyi zâhid
Ki bunlar ibn-i vakt oldu gam-ı ferdâyı bilmezler

Şafak-gûn kan içinde dâğını seyretse âşıklar
Güneşte zerre görmezler felekte âyı bilmezler

Hamîde kadlerîne rişte-i eşgi takub bunlar
Atarlar tîr-i maksûdû nendendir yâyı bilmezler

Hayâlî fakr şâlına çekenler cism-i uryânı
Anınlâ fahrederler atlas ü dîbâyı bilmezler

Modern Turkish translation:

Cihanı bezeyen cihan içindedir aramayı bilmezler
O balıklar ki derya içredir deryayı bilmezler

Meyhane erbabına cehennem acısını anma ey zahid
Ki bunlar zamanın kendi oldu yarınki acıyı bilmezler

Şafak renkli kan içinde yaralarını seyretse âşıklar
Güneşte zerre görmezler gökte ayı bilmezler

Eğri boylarına gözyaşı ipliklerini takıp bunlar
Atarlar dilek oklarını nedendir yayı bilmezler

Hayâlî dervişlik hırkasına çekenler çıplak vücutlarını
Onunla övünürler atlası ipekli giysiyi bilmezler

Translated into English:
He who decorated the universe is inside the universe they don't know how to look for...
They are like those fishes which are in the sea but are not aware of the sea

Do not tell the suffering of hell to the fellows of tavern, o bigot!
They have become the time itself, they don't know the suffering of the future

When they watch their  wounds painted with color of the dawn
They don't see anything in sunlight, they don't see moon on the sky

They attach the string of tears to the bent hulls of themselves
Send the arrows of wishes but are not aware of the bow

Wrap their naked bodies with the imaginary(hayali) cardigan of dervishdom
Are proud of it and don't know the clothes made of silk